ไปรษณียบัตร วังบูรพา ก้าวย่างบนเส้นทางอย่างนำสมัย
- TH NDMI EXH-TMP-23-01-01-002
- Item
- 05/03/2563
Part of แผนผังและภาพถ่ายนิทรรศการ
ไปรษณียบัตร วังบูรพา ก้าวย่างบนเส้นทางอย่างนำสมัย
Part of แผนผังและภาพถ่ายนิทรรศการ
ไปรษณียบัตร สามยอด ก้าวย่างบนเส้นทางอย่างนำสมัย
Part of แผนผังและภาพถ่ายนิทรรศการ
สูจิบัตร นิทรรศการ สักสี สักศรี ก่อนรอยแห่งเกียรติจะลบเลือน
Part of แผนผังและภาพถ่ายนิทรรศการ
ไทยทำ...ทำทำไม : กระเบื้องเกาะยอ
Part of แผนผังและภาพถ่ายนิทรรศการ
กระเบื้องเกาะยอ
แหล่งผลิตกระเบื้องเมืองสงขลา อยู่บริเวณท่าอิฐ ท่าสะอ้าน ขึ้นไปจนถึงบ้านท่านางหอม พบว่าเตาเผาทั่วบริเวณดังกล่าวมีไม่น้อยกว่า 200 เตา
ปัจจุบันกลับซบเซาลงอย่างหน้าใจหายเหลือเพียง 1 เตา เพราะความนิยมน้อยลง และกระเบื้องสมัยใหม่เข้ามาแทนที่ ขาดผู้สืบทอด เพราะเป็นงานฝีมือที่ต้องใช้แรงงานคน ทำให้คนรุ่นใหม่ไม่สนใจยึดเป็นอาชีพ
ทำไม ไออินสไปร์
จากความเรียบง่าย ที่กลายเป็นความซับซ้อน จากความอบอ่อนนุ่ม ที่เปลี่ยนเป็นความแข็งแกร่ง แม้ถือกำเนิดมาจากดิน แต่กลับโบยบินไปเป็นหลังคา ให้กำเนิดสถาปัตยกรรมที่สวยงาม และ มีค่าประหนึ่งความสำเร็จนั้น มิได้ถูกจำกัดไว้อยู่เพียงที่มา
ไทยทำ...ทำทำไม : ตุ๊กตาเสีย กบาล
Part of แผนผังและภาพถ่ายนิทรรศการ
ตุ๊กตาเสีย กบาล
คนโบราณใช้ ตุ๊กตาเสีย กบาล เป็นตัวแทนของบาปเคราะห์ที่ถูกถ่ายทอดไปไว้ที่ตุ๊กตาเสีย กบาล นั้น รับเคราะห์แทนผู้นั้น ๆ โดยปั้นตุ๊กตาดินให้เป็นเพศเดียวกับคนที่ใกล้ตายแล้วจึงทำพิธีเสีย กบาล โดยหักคอตุ๊กตาตัวนั้น ไปวางไว้ตรงทางสามแพร่งหรือลอยน้ำไป
ทำไม ไออินสไปร์
โอนถ่ายความโชคร้ายไปไว้ที่ตุ๊กตา นำความเศร้า ความกลัว ความกังวล ออกไปจากใจ ฝังมันไว้กับตุ๊กตา
Part of แผนผังและภาพถ่ายนิทรรศการ
ปลัดขิก
ขุนเพชร หรือ ปลัดขิก แต่เดิมนิยมให้เด็กผู้ชายอายุตั้งแต่ 3-4 ขวบขึ้นไป แขวนไว้ที่เอวโดยระยะนี้เด็กกำลังมีภูมิคุ้มกันตัวเองลดลง เพราะว่าหย่านมแล้ว เพื่อจะหลอกผีให้เข้าใจไปว่าเด็กชายนั้นไม่ใช่เด็ก หากแต่เป็นผู้ชายเต็มตัวแล้ว โดยมีองคชาติปลายเปิดอย่างผู้ใหญ่ไม่มีหนังหุ้ม ผีไม่สามารถนำเด็กคนนั้นไปยังโลกแห่งความตายได้ เพราะไม่ใช่เด็กอีกต่อไปแล้ว
ทำไม ไออินสไปร์
แล้ววันหนึ่ง เราจะโตเป็นผู้ใหญ่ สักวันหนึ่ง เราจะโตพอที่จะทำอะไรได้ด้วยตนเอง วันนี้เรายังไม่โต แต่วันหนึ่ง เราจะโต และ เราจะปลอดภัย
Part of แผนผังและภาพถ่ายนิทรรศการ
ตำราพรหมชาติ
“การดูพรหมชาติ” เป็นวิธีการทำนายดวงชะตาราศีของบุคคลบนพื้นฐานของปีเกิด เดือนเกิด และวันเกิด เป็นการพยากรณ์แบบหนึ่งในโหราศาสตร์ไทย ซึ่งมาจากความเชื่อดั้งเดิมของกลุ่มชาติพันธุ์ไท-ลาว ผสมผสานกับความรู้ทางโหราศาสตร์ที่ได้รับจากอินเดียและจีน
ตำราพรหมชาติ ของภาคกลางและภาคใต้ เป็นตำราที่สืบทอดกันมาตั้งแต่กรุงศรีอยุธยา เป็นสมุดไทยดำเขียนด้วยตัวอักษรไทย สมัยต้นรัตนโกสินทร์ด้วยลายเส้นสีขาว เมื่อมีการพิมพ์เกิดขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 4 เป็นต้นมา ได้มีการรวบรวมความรู้การพยากรณ์แบบอื่นๆเข้าไว้ในชุดเดียวกัน แล้วใช่ชื่อว่า “ตำราพรหมชาติ”
ฉบับพิมพ์เก่าสุดเป็นฉบับพิมพ์ของโรงพิมพ์พานิชศุภผล พิมพ์ก่อนปี พ.ศ.2455 ไม่ปรากฏชื่อผู้รวบรวม ต่อมาได้มีการพิมพ์ขึ้นอีกหลายครั้งจากหลายโรงพิมพ์ และแพร่หลายไปทุกภูมิภาค มีทั้งตำราหมอดูชาวบ้านและตำราโหราศาสตร์ราชสำนักรวมอยู่ในเล่มเดียวกัน สังเกตได้ว่าฉบับพิมพ์แต่ละครั้งจะเพิ่มเติมเนื้อหาอื่นๆ มากขึ้นเรื่อยๆ จนทำให้คำว่า “พรหมชาติ” กลายเป็นคำรวมของตำราหมอดูไทยแทนที่จะเป็นการทำนายวิธีการหนึ่งตามชื่อของตน
ทำไม ไออินสไปร์
ปัญญาโบราณ นำพาเส้นทางชีวิต ผ่านหลักสถิติเปรียบเทียบดวงดาว เป็นเข็มทิศในวันที่สับสน และเป็นที่พักความคิดในยามที่ชีวิตต้องมรสุม
Part of แผนผังและภาพถ่ายนิทรรศการ
ลายรดน้ำ
ลายรดน้ำถือเป็นงานประณีตศิลป์ที่นิยมและเจริญสูงสุดในสมัยอยุธยาตอนปลาย เป็นการเขียนลวดลายตกแต่งผิวไม้ที่ช่างหลวงนำไปใช้ในงานของราชสำนักและงานที่เกี่ยวเนื่องในพระพุทธศาสนา เช่น ลวดลายประดับผนัง เสา บานประตู หน้าต่าง ของตำหนัก และอุโบสถ ตลอดไป จนถึงเครื่องเรือนอย่าง ตู้พระธรรม
การทำ ลายรดน้ำ ของช่างไทยมีกรรมวิธีที่ละเอียดซับซ้อน หลายขั้นตอนโดยเฉพาะลายรดน้ำบนตู้พระธรรม ซึ่งเราถือว่าเป็นของสำคัญที่ใช้เก็บสิ่งยึดเหนี่ยวจิตใจอย่างพระไตรปิฎก กรรมวิธีการทำเริ่มจากการลงรักหลายชั้น แล้วจึงเขียนลาย ปิดทอง และรดน้ำ ถือเป็นเทคนิคขั้นสูง และใช้เวลายาวนานในการทำ นับเป็นงานศิลปกรรมที่สะท้อนถึงภูมิปัญญาตามแบบฉบับช่างไทยในราชสำนัก
ทำไม ไออินสไปร์
ความงดงามของลวดลายตามแบบไทย รังสรรค์ สร้างมิติ เพื่อบ่งบอกถึงความมีฝีมือทางศิลปะของไทยที่มีมาแต่โบราณ
ไทยทำ...ทำทำไม : กงพัดสรงน้ำพระ
Part of แผนผังและภาพถ่ายนิทรรศการ
กงพัดสรงน้ำพระ
กงพัดสรงน้ำพระคืออุปกรณ์สำหรับสรงน้ำพระพุทธรูปหรือสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ทำจากกระบอกไม้ไผ่ เจาะช่องรอบปล้องไม้ไผ่ให้ได้ 6 ช่อง แล้วเอาไม้ไผ่ปล้องเล็กทำธารน้ำ แต่ละปล้องนั้นเจาะรูเล็ก ๆ ให้น้ำไหลออกมาได้ด้วย
เมื่อเวลาสรงน้ำ จะเทน้ำอบรวมกันลงในกงพัด พอน้ำตกถึงกงพัดและไหลออกตามท่อ กงพัดจะหมุน น้ำจะกระจายเป็นฝอย สาดไปทั่วพระพุทธรูป ถ้าดูให้ดีแล้วก็เหมือนกับรูปภูมิจักรวาลอันประกอบด้วยมหาสมุทรหกชั้นรอบภูเขาทวีป
ทำไม ไออินสไปร์
“น้ำ” สัญลักษณ์ของความสะอาด และ ความบริสุทธิ์ สื่อถึงความเคารพนบนอบเมื่อเราสรงน้ำที่บริสุทธิ์ ปราศจากมลทิน พ่นเป็นสายกงพัด ชำระฝุ่นผงบนเนื้อพระพุทธรูปแล้ว ก็เปรียบเสมือนหนึ่งเตือนใจเรา ให้หมั่นชำระผงฝุ่นในใจให้เบาบางลง
Part of แผนผังและภาพถ่ายนิทรรศการ
โปงลาง
ดนตรีพื้นบ้านอิสานที่มีวิวัฒนาการมาจาก ระฆังแขวนคอสัตว์ เพื่อให้เกิดเสียงโปงลางที่ใช้บรรเลงกันอยู่
โปงลาง นิยมทำจากไม้มะหาด หรือไม้หมากเหลื้อม เพราะเป็นไม้ที่มีความอยู่ตัวมากกว่าไม้อื่นๆ วิธีการทำเอาไม้มาถากเหลาให้ได้ขนาดลดหลั่นกันตามเสียงที่ต้องการในระบบ 5 เสียง ซึ่งแตกต่างจากระนาดในปัจจุบัน ที่มีเจ็ดเสียง
โปงลาง 1 ชุดจะมีจำนวนประมาณ 12 ลูก ใช้เชือกร้อยรวมกันกันเป็นผืน เวลาตีต้องนำปลายเชือกด้านหนึ่งไปผูกแขวนไว้กับเสาในลักษณะห้อยลงมา ส่วนปลายเชือกด้านล่างจะผูกไว้กับขา หรือเอวของผู้ตี
วิธีการเทียบเสียงโปงลาง ทำโดยการเหลาไม้ให้ได้ขนาดและเสียงตามที่ต้องการ ยิ่งเหลาให้ไม้เล็กลงเท่าใด เสียงก็จะยิ่งสูงขึ้น
ทำไม ไออินสไปร์
เสียงของธรรมชาติ คือ เสียงแห่งชีวิต เป็นเสียงที่ให้ทั้งความสงบ ความสนุก ความรื่นเริง เป็นเสียงที่สื่อความเรียบง่าย สดใส ตรงไปตรงมาพาใจให้เป็นสุขทุกครั้งที่ได้ยลยิน
ไทยทำ...ทำทำไม : มหัศจรรย์พันลึก
Part of แผนผังและภาพถ่ายนิทรรศการ
มหัศจรรย์พันลึก
มุมมองที่อัศจรรย์ และน่าสนใจของความคิดแบบไทยๆก่อเกิดสิ่งประดิษฐ์เรียบง่าย เพื่อแก้ปัญหาและแบ่งเบาความทุกข์ในชีวิตประจำวัน ผสานไว้ด้วย ศิลปะ คติ ศรัทธา และความเชื่อ ได้อย่าง “มหัศจรรย์ พันลึก” ทำให้ความง่าย อย่างไทยๆ กลายเป็นของพิเศษที่ ไม่ธรรมดา
ไทยทำ...ทำทำไม : เครื่องแขวนดอกไม้สด
Part of แผนผังและภาพถ่ายนิทรรศการ
เครื่องแขวนดอกไม้สด
ดอกไม้พื้นถิ่นของไทยมีขนาดเล็กและส่งกลิ่นหอม อาทิ ดอกมะลิ ดอกพุด ดอกจำปา ดอกรัก ต่างจากประเทศเมืองหนาวที่มีดอกไม้ขนาดใหญ่ มีก้านยาว และนำมาจัดตกแต่งเป็นช่อได้ ดังนั้น ศิลปะการจัดดอกไม้แบบไทยจึงเป็นการนำดอกไม้มาร้อยเรียงกันให้เป็นเครื่องแขวนรูปทรงต่างๆ แสดงความคิดสร้างสรรค์ที่ประณีตและวิจิตร
นอกจากใช้แขวนเพดาน ข้างฝา ช่องประตูหน้าต่าง ช่องม่านแหวกในงานพิธีหรือวันสำคัญต่างๆ ยังทำหน้าที่คล้ายเครื่องปรับอากาศ ยามลมพัดมาคราใด จะพาเอากลิ่นหอมเย็นสบายของดอกไม้ไทยโชยมาด้วย
ไทยทำ...ทำทำไม : เสื่อกกจันทบูร
Part of แผนผังและภาพถ่ายนิทรรศการ
เสื่อกกจันทบูร
งานหัตถกรรมที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะชองชาวจันทบุรี คิดค้นขึ้นจากวัสดุที่หาได้ง่ายในท้องถิ่น ได้แก่ ต้นกกที่ขึ้นตามบริเวณน้ำกร่อยใกล้ชายฝั่งทะเล มีเส้นใยหนาทนทานและรับภูมิปัญญาในการทอเสื่อมาจากกลุ่มแม่ชีคาทอลิคที่อพยพมาเมืองจันท์ ช่วงปลายสมัยสมเด็จพระนารายณ์ ต่อมาชาวจันท์จึงพัฒนาผลิตภัณฑ์จากเสื่อกกอีกมากมาย จนมีชื่อเสียงจนถึงขั้นไปเป็นส่วนหนึ่งของคำขวัญจังหวัดจันทบุรี
Part of แผนผังและภาพถ่ายนิทรรศการ
ผ้าหมักโคลน
ภูมิปัญญาที่มาจากความบังเอิญของชาวบ้านนาต้นจั่น จังหวัดสุโขทัย เวลาออกไปทำนาแล้วสังเกตเห็นว่าเสื้อผ้าส่วนล่างที่เปรอะเปื้อนโคลนเมื่อนำไปซักแล้วนิ่มกว่าผ้าส่วนบน บรรพบุรุษจึงคิดค้นกรรมวิธีการทำผ้าหมักโคลน เริ่มจากย้อมฝ้ายแล้วทอเป็นลวดลายเลียนแบบธรรมชาติ แล้วนำมาหมักโคลนทิ้งไว้ 1 คืน ธาตุเหล็กในโคลนจะทำให้เส้นใยผ้าขยายตัว ได้ผ้าที่มีสีคุ่นลงแต่แลกมาด้วยความนุ่มเป็นพิเศษ แล้วค่อยนำไปย้อมสีทับ กลายเป็นนวัตกรรมสร้างรายได้ให้ชุมชนต่อมา
Part of แผนผังและภาพถ่ายนิทรรศการ
ขันโตก
สมัยก่อนคนไทยชอบนั่งกินข้าวบนพื้นเป็นวัฒนธรรมที่สืบทอดกันมาแต่บรรพบุรุษ ชาวล้านนาหรือคนไทยทางภาคเหนือเห็นว่าการนั่งพื้นอาจไม่เหมาะหรือสะดวกนักจึงคิดค้นโตกขึ้น
ในภาษาล้านนา แปลว่า ภาชนะใส่อาหารทำด้วยไม้มามัดและสานต่อกันให้มีลักษณะกลมเหมือนถาด มีขาสูงขึ้นมาจากพื้นเล็กน้อยใช้จัดวางอาหารลงไปเป็นสำรับให้ดูน่ากิน
นอกจากโตกจะมีความหมายเชิงวัฒนธรรมเพราะใช้บ่งบอกฐานะของชาวล้านนาได้ วิธีใช้โตกต้องยกออกมาเสิร์ฟทีเดียวทั้งโตกและเมื่อทานเสร็จก็ยกไปเก็บล้างได้ทั้งโตก ถือเป็นนวัตกรรมที่ทั้งสะดวกและประหยัดเวลาด้วย
Part of แผนผังและภาพถ่ายนิทรรศการ
เปลญวนไม้ไผ่
เปลสำหรับแขวนตามร่มไม้หรือใต้ถุนบ้าน พิเศษตรงที่ทำขึ้นมาจากไม้ไผ่เพียงลำเดียวเท่านั้น คิดค้นขึ้นโดยชาวบ้านที่เห็นไผ่ขึ้นเองในท้องถิ่นและมักปลูกไผ่ไว้ใช้ประโยชน์ด้วยความผูกพันและเข้าใจศักยภาพของไม่ไผ่ที่นำมาใช้ประโยชน์ได้แทบทุกส่วน จึงนำเอาไม้ไผ่มาผ่ากลาง ผ่าครึ่งหนึ่ง ให้เป็นซี่ยาวแล้วจักไม้ไผ่เป็นตอก สานขัดไปมาตามขวางของลำไม้ให้กลายเป็นเปลนอนได้อย่างฉลาดเหลือเชื่อ
Part of แผนผังและภาพถ่ายนิทรรศการ
นางกวัก
วัตถุมงคลที่มีรูปร่างเหมือนผู้หญิง แต่งกายด้วยชุดไทยสีแดงพร้อมเครื่องประดับทอง นั่งในท่าคุกเข่าแบบเทพธิดา ส่วนมือทำท่ายกขึ้นกวักตามตำนานที่มีแค่ในไทยเท่านั้นเชื่อว่านางกวักเป็นเทพีที่กวักเรียกความเป็นมงคลและโชคลาภ เจ้าของธุรกิจร้านค้าไทยจึงนิยมบูชาไว้หน้าร้านมาแต่โบราณ แม้กระทั่งนักออกแบบรุ่นใหม่ยังออกแบบและลดทอนรูปลักษณ์ของวัตถุมงคลนี้ขึ้นใหม่ให้เข้ากับยุคสมัย
ไทยทำ...ทำทำไม : รถตุ๊กตุ๊กหัวกบ
Part of แผนผังและภาพถ่ายนิทรรศการ
รถตุ๊กตุ๊กหัวกบ
ไทยนำเข้ารถบรรทุกสามล้อขนาดเล็กยี่ห้อ Daihatsu รุ่น Midget ที่หน้าตาคล้ายกบนี้ มาใช้ที่จังหวัดตรังครั้งแรกในยุคจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ เดิมเป็นรถบรรทุกของ แต่ช่างชาวตรังปรับแต่งเพิ่มหลังคารถป้องกันแดดและฝนแล้วนำมาใช้เป็นรถสาธารณะที่ขนได้ทั้งคนและสินค้า เพราะรถทุ่นแรงนี้เหมาะสมกับภูมิประเทศที่เป็นเนินและลอนลูกฟูก แถมยังซอกแซกตามซอยคับแคบในเมืองได้สะดวก ปัจจุบันแม้รถหัวกบจะเลิกผลิตแล้วและมีอายุราวครึ่งศตวรรษแต่ก็ยังนิยมในจังหวัดตรัง เกิดชมรมอนุรักษ์ยังปรับแต่งเครื่องยนต์ให้ยังใช้ได้ และกลายเป็นสัญลักษณ์ประจำจังหวัดตรังไปแล้ว
ไทยทำ...ทำทำไม : รายการเครื่องดื่มไทยไทย
Part of แผนผังและภาพถ่ายนิทรรศการ
รายการเครื่องดื่มไทยไทย
ริเริ่มจากความตั้งใจของชายหนุ่มชาวอาข่า ลี-อายุ จือปา ที่ยื่นมือเข้าช่วยแก้ปัญหาชาวบ้านชาวอาข่าที่ปลูกกาแฟดีแต่ถูกกดราคาอย่างไม่เป็นธรรม จึงเกิดแบรนด์กาแฟอาข่า อ่ามา ที่ทำเองทุกกระบวนการตั้งแต่ปลูก คั่ว บด โด่งดังไปทั่วประเทศและในระดับโลก
กาแฟดำในขวดแก้วนี้ผ่านกรรมวิธีการบดจนได้ที่แล้วนำมาหมักที่อุณหภูมิห้อง 9 ชั่วโมง จากนั้นจึงบรรจุใส่ขวดแช่เย็นให้ดื่มรสชาติเข้มแบไทยแท้แต่สดชื่น
กาแฟถุงกระดาษ
กาแฟเย็นใส่นมแบบไทยในบรรจุภัณฑ์ยุคใหม่ บรรจุถุงกาแฟพลาสติกซ้อนลงในถุงกระดาษสีน้ำตาลขนาดประมาณ 5 x 7 x 3 นิ้ว อีกชั้นหนึ่งเพื่อแก้ปัญหาการละลายเร็วของกาแฟเย็นฉ่ำ โดยกระดาษที่มีความหน้า 125 และ 150 แกรม เก็บความเย็นได้ยาวนานถึง 5 และ 9 ชั่วโมง ตามลำดับ แต่ภายนอกยังคงภาพลักษณ์ความโบราณอันเป็นจุดขายที่ทำให้เข้าถึงลูกค้าได้ง่าย
โคโค่-อีซี่
มะพร้าวน้ำหอมเผาพร้อมฝาเปิดในตัว นวัตกรรมที่บรรพต เคลียพวงทิพย์ ใช้เวลานาน 5 ปีในการคิดค้นและทดลองเจาะฝาลูกมะพร้าวด้วยเครื่องเลเซอร์ให้ไม่ส่งผลต่อน้ำและเนื้อมะพร้าวที่อยู่ข้างใน ถือเป็นการออกแบบบรรจุภัณฑ์ที่ให้ความสวยงาม สะดวกสบาย และสร้างมูลค่าเพิ่มอย่างชาญฉลาดโดยไม่ต้องใช้บรรจุภัณฑ์อะไรเลย ดื่มน้ำมะพร้าวเผาเย็นสดชื่นได้เลยทันทีโดยไม่ต้องง้อใครมาช่วยเฉาะ
น้ำวุ้น
ยืนยันอีกครั้งว่าเมืองไทยเป็นเมืองร้อนแม้กระทั้งน้ำเปล่าในขวดธรรมดาเรายังหาวิธีการแช่และทำให้น้ำกลายเป็นวุ้นเย็นชื่นใจ
ชาร้อนในถังน้ำชา
เมืองไทยเป็นเมืองร้อน คนไทยจึงนิยมชงชาร้อนทิ้งไว้ในกาและวางไว้ให้รินดื่มได้ทั้งวัน แตกต่างจากชาวจีนและญี่ปุ่นที่มีพิธีการชงและใช้ความร้อนที่เหมาะสมคนไทยจึงแก้ปัญหาด้วยการประดิษฐ์ถังใส่กาน้ำชาที่บุด้วยผ้าและทำฝาปิดไว้เพื่อรักษาความร้อนให้คงอยู่
Part of แผนผังและภาพถ่ายนิทรรศการ
รายการขนมไทย
ห่อด้วยใบตอง
ห่อด้วยใบลาน
ห่อด้วยใบเตย
ห่อด้วยใบจาก
ห่อด้วยใบกะพ้อ
ใส่ในต้นอ้อ
ใส่ในกระบอกไม้ไผ่
ใส่ในกะลามะพร้าว
ใส่ในกรวยของต้นหม้อข้าวหม้อแกงลิง